1. Sürgülü Vana Nedir?
Sürgülü vana, bir boru hattındaki akışkan akışını AÇMAK ve KAPATMAK için kullanılan bir vanadır. Akışkan akışına izin vermek veya kısıtlamak için vanayı kaldırarak açar veya kapatır. Sürgülü vananın akış düzenlemesi için kullanılamayacağı, yalnızca tam akış veya tam kapanma gerektiren uygulamalar için uygun olduğu vurgulanmalıdır.
Sürgülü Vana Standardı: GB/DIN/API/ASME/GOST.
GB standardı:
| Tasarım | Yüz yüze | Flanş | Test |
| GB/T12234 | GB/T12221 | JB/T79 | JB/T9092 |
DIN standardı:
| Tasarım | Yüz yüze | Flanş | Test |
| DIN3352 | DIN3202 F4/F5 | EN1092 | EN1266.1 |
API standardı:
| Tasarım | Yüz yüze | Flanş | Test |
| API 600 | ASME B16.10 | ASME B16.5 | API 598 |
GOST standardı:
| Tasarım | Yüz yüze | Flanş | Test |
| GOST 5763-02 | GOST 3706-93. | GOST 33259-2015 | GOST 33257-15 |
2.Sürgülü Vana Yapısı
Sürgülü vanalar genellikle birkaç temel bileşenden oluşur:
1) Vana gövdesi: Sürgülü vananın en önemli bileşenidir. Malzeme genellikle sünek demir, WCB, paslanmaz çelik vb. malzemelerden yapılır.
2) Kapı: Kauçuk kaplı bir levha veya saf metal bir levha olabilen kontrol ünitesi.
3) Valf gövdesi: Kapıyı kaldırmak için kullanılır, F6A (dövme ss 420), Inconel600'den yapılmıştır.
4)Kapak: Vana gövdesinin üst kısmında bulunan ve vana gövdesiyle birlikte vana gövdesinin tamamını oluşturan kabuk.
5)Valf yatağı: Sürgülü plakanın valf gövdesine temas ettiği sızdırmazlık yüzeyi.
3. Sürgülü Vanaların Farklı Tipleri Nelerdir?
Vana gövdesi yapı tipine göre, yükselmeyen milli sürgülü vana ve yükselmeyen milli sürgülü vana olarak ikiye ayrılır.
1)Yükselmeyen milli sürgülü vana:Gizli milli sürgülü vananın valf gövdesinin üst kısmı el çarkı ile uzatılmaz. Sürgülü plaka, sürgülü vanayı açmak veya kapatmak için valf gövdesi boyunca yukarı veya aşağı hareket eder. Tüm sürgülü vananın valf plakasında ise yer değiştirme hareketi vardır.
2)Yükselen milli sürgülü vana (OS&Y sürgülü vana):Yükselen milli sürgülü vana gövdesinin üst kısmı, el çarkının üzerinde görünür durumdadır. Sürgülü vana açıldığında veya kapatıldığında, vana gövdesi ve sürgülü plaka birlikte kaldırılır veya indirilir.
4. Sürgülü Vana Nasıl Çalışır?
Sürgülü vananın çalışması nispeten basittir ve aşağıdaki adımları içerir:
1)Açık durum: Sürgülü vana açık durumdayken, sürgülü plaka tamamen kaldırılır ve akışkan, vana gövdesinin kanalından düzgün bir şekilde akabilir.
2) Kapalı durum: Vananın kapatılması gerektiğinde, kapak aşağı doğru hareket ettirilir. Vana yuvasına bastırılır ve vana gövdesinin sızdırmazlık yüzeyiyle temas ederek sıvının geçişini engeller.
5. Sürgülü Vana Ne İçin Kullanılır?
Sürgülü vanalar geniş bir uygulama alanına sahiptir ve aşağıdakiler gibi çeşitli endüstrilerde ve ortamlarda kullanılabilir:
1)Su arıtımı: Yumuşak contalı sürgülü vanalar en çok su ve atık su arıtımında kullanılır.
2)Petrol ve doğalgaz endüstrisi: Sert contalı sürgülü vanalar petrol ve doğalgaz endüstrisinde kullanılır.
3)Kimyasal işleme: Paslanmaz çelik sürgülü vanalar, kimyasal işlemede kimyasalların ve aşındırıcı sıvıların akışını kontrol etmek için uygundur.
4)HVAC Sistemleri: Sürgülü vanalar ısıtma, havalandırma ve klima (HVAC) sistemlerinde kullanılır.
Peki, Sürgülü Vanalar Kısma Amaçlı Kullanılabilir mi?
Yukarıdakilerden de görülebileceği gibi, cevap HAYIR! Sürgülü vananın asıl amacı tamamen açık ve tamamen kapalı olmasıdır. Akışı ayarlamak için zorla kullanılırsa, hatalı akış, türbülans ve diğer olaylar meydana gelir ve kolayca kavitasyon ve aşınmaya neden olur.
6. Sürgülü Vananın Avantajları
1)Tam akış: Tam olarak açıldığında, kapak borunun üst kısmıyla aynı hizada olur, engelsiz akış ve minimum basınç düşüşü sağlar.
2)0 Sızıntı: Sürgülü plaka valf yuvasına temas ettiğinde, sıvının valften sızmasını önlemek için sıkı bir conta oluşur. Sürgülü kapak ve valf yuvasının sızdırmazlık yüzeyleri, sıfır sızıntı ile su ve hava sızdırmazlığı sağlamak için genellikle metal veya elastik elastomer gibi malzemelerden yapılır.
3)Çift yönlü sızdırmazlık: Sürgülü vanalar çift yönlü sızdırmazlık sağlayabilir ve bu sayede tersinir akışlı boru hatlarında çok yönlü kullanılabilirler.
4) Kolay bakım: Sürgülü vanayı tamamen sökmenize gerek yoktur. Bakım için vana kapağını açmanız ve iç yapıyı tamamen ortaya çıkarmanız yeterlidir.
7. Sürgülü Vanaların Dezavantajları
1)Basit şekillere sahip diğer vanalarla (örneğin kelebek vanalar) karşılaştırıldığında, vana gövdesinde çok fazla malzeme kullanılır ve maliyeti daha yüksektir.
2)Sürgülü vananın maksimum çapı genellikle DN≤1600 olmak üzere daha küçük olmalıdır. Kelebek vana DN3000'e kadar ulaşabilir.
3) Sürgülü vananın açılıp kapanması uzun zaman alır. Hızlı açılması gerekiyorsa, pnömatik aktüatör kullanılabilir.